Hallo allemaal! Vandaag beginnen we aan een fascinerende reis door de wereld van Polyrhachis dives, ook wel bekend als de goudstaartmier.

Polyrhachis dives vertonen een opmerkelijk aanpassingsvermogen en gedijen in een breed scala aan omgevingen, waaronder bamboebossen, vochtige regio's, mangroves en boomkruinen. Ze worden ook vaak aangetroffen in semi-stedelijke gebieden zoals parken en tuinen en kunnen worden waargenomen op hoogtes tot 2100 meter boven zeeniveau.

Deze middelgrote, goudkleurige mieren zijn boombewonend en leven voornamelijk in de bomen van Zuidoost-Azië, van Japan tot Noord-Australië. In Australië geven ze de voorkeur aan open savannebossen en moerassige kustvlakten. Hier bouwen ze grote nesten met meerdere kamers van zijde en karton en integreren deze structuren in de takken en bladeren van kleine bomen en struiken.

In Okinawa, Japan, plakken deze ijverige mieren bladeren aan elkaar met larvenzijde om hun boomnesten te maken. Recentelijk hebben ze hun verspreidingsgebied noordwaarts uitgebreid op het eiland, hoewel de reden voor deze populatietoename een mysterie blijft.

Laten we nu eens kijken wat ze zo speciaal maakt. Polyrhachis dives werksters zijn meestal tussen 6 en 8 mm lang, terwijl de koninginnen veel groter zijn, rond 12 mm. Ze hebben een verbazingwekkende metallic glans met glanzende gele of zilveren banden op hun grote borststuk, waardoor ze opvallen tussen andere Polyrhachis soorten. Daarom worden ze vaak goudstaartmieren genoemd.

De etymologie van hun naam geeft inzicht in hun uiterlijk: "Poly" betekent "veel" in het Oudgrieks en "rhachis" betekent "kam" of "stekel". Hun mesosoma, of middengedeelte, wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van stekels aan de uiteinden, die dienen als verdedigingsmechanisme tegen roofdieren zoals reptielen. Deze mieren zijn gemakkelijk te herkennen aan hun dichte, zilveren haren die hun hele lichaam bedekken, met een bijzondere concentratie op hun scharen.

Polyrhachis dives zijn monomorf, wat betekent dat individuen er over het algemeen uniform uitzien, hoewel er tussen generaties lichte variaties in grootte kunnen worden waargenomen. Bovendien zijn er regionale verschillen: Aziatische P. dives hebben diepere inkepingen op hun kop en meer gebogen stekels in vergelijking met hun Australische en Nieuw-Guinese tegenhangers.

Opmerkelijk is dat deze mieren gyno-polymorfisme vertonen, wat wijst op de aanwezigheid van twee soorten koninginnen: microgynes, die een iets groter mesosoma hebben dan de werksters, en macrogynes, die aanzienlijk groter zijn. Beide koninginnentypen kunnen naast elkaar voorkomen in dezelfde kolonie.

Polyrhachis dives-kolonies kunnen meerdere koninginnen huisvesten, tot ongeveer 50 koninginnen die harmonieus samenwerken. Deze opstelling vergemakkelijkt de groei van hun kolonies tot aanzienlijke groottes, die soms tienduizenden werksters bevatten. Hun superkolonies kunnen zo dichtbevolkt zijn met werksters en koninginnen dat het een uitdaging wordt om de populatie nauwkeurig in te schatten. Elk nest kan enkele honderden tot enkele tienduizenden mieren herbergen, waaronder talrijke koninginnen.

Polyrhachis dives staan bekend om hun agressieve gedrag als ze bedreigd worden. Hoewel ze geen stingers hebben, beschikken ze over een klassiek verdedigingsmechanisme: ze kunnen mierenzuur spuiten uit een acidopore die zich aan de achterkant van hun achterlijf bevindt. Deze eigenschap is kenmerkend voor Polyrhachis mieren, hoewel de intensiteit en frequentie van dit gedrag kan variëren.

Naast hun agressieve neigingen consumeren deze mieren grote hoeveelheden voedsel, wat een aanzienlijke invloed heeft op hun ecosysteem. Ze jagen actief op insecten en verzamelen voedsel op basis van suiker. Ze zijn in staat om een krekel tot op het exoskelet op te eten.

In een experiment met een binnenkolonie werd vastgesteld dat biologische honing uitzonderlijk goed werd ontvangen door de mieren, wat hun voorliefde voor deze specifieke voedselbron benadrukt.

Polyrhachis dives bouwen hun nesten in een bolvormige structuur met verschillende materialen, waaronder aarde, kleine steentjes, plantenresten en zelfs dierlijke uitwerpselen. Dit mengsel vormt een mortel om bladeren en ander plantaardig materiaal aan elkaar te binden, waardoor ingewikkelde en duurzame nesten ontstaan.

Ze gebruiken zijde om hun nesten vorm te geven, die door hun larven worden gemaakt vlak voordat ze zich verpoppen. Dit werk vereist minder samenwerking dan de weefstijl van Oecophyllas, maar ze verzamelen nog steeds materialen van de grond.

Helaas hebben ze zich moeten aanpassen aan de mens en bouwen ze hun nesten van ons afval en verlaten bouwwerken.

Studies tonen aan dat vroege Polyrhachis mieren in bomen leefden en larvenzijde gebruikten om nesten te bouwen. Na verloop van tijd gingen sommige soorten ondergronds en gebruikten ze geen zijde meer. Een paar soorten keerden echter terug naar het leven in bomen zonder zijde te gebruiken, terwijl twee soorten spinzijde gebruiken om nesten te bouwen op rotsen. Het is onwaarschijnlijk dat zijde bij Polyrhachis dives bescherming biedt tegen parasieten, net als het karton dat ze bouwen.

Nog een paar laatste weetjes: Polyrhachis dives koninginnen hebben een relatief korte levensduur van ongeveer 12 jaar, wat vrij lang is voor een insect, maar niet veel vergeleken met Lasius koninginnen die wel 30 jaar kunnen worden.

Polyrhachis dives mieren helpen bij het reguleren van ongedierte op bomen en maken deel uit van het dieet van het bedreigde Chinese schubdier, waardoor ze ecologisch belangrijk zijn.